Wet verplicht stellen vertrouwenspersoon komt dichterbij

Op 23 mei 2023 is in de Tweede Kamer het wetsvoorstel aangenomen waarin het verplicht wordt voor werkgevers met meer dan 10 werknemers een vertrouwenspersoon aan te stellen.

De meerderheid van de Tweede Kamer is van mening dat sociale veiligheid op de werkvloer van groot belang is. Het is essentieel dat elke werknemer die geconfronteerd wordt met ongewenste omgangsvormen de mogelijkheid heeft om zich vertrouwelijk te kunnen richten tot een vertrouwenspersoon. Deze vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor, geeft advies en biedt bijstand aan degene die hier behoefte aan heeft.

Helaas is het noodzakelijk om regels wettelijk vast te leggen. Hoewel uit onderzoek is gebleken dat de meeste bedrijven al een vertrouwenspersoon hebben, blijkt in de praktijk dat niet in alle gevallen aan de verwachtingen wordt voldaan. Binnen de organisatie is niet altijd duidelijk wat er precies van een vertrouwenspersoon wordt verwacht en de kwaliteit en professionaliteit van vertrouwenspersonen variëren sterk. Vooral interne vertrouwenspersonen kunnen kwetsbaar zijn en gevoelig voor druk van de directie of leidinggevenden wanneer zij geen wettelijke bescherming hebben.

Na de invoering van de wet zullen werkgevers met meer dan 10 werknemers verplicht zijn om een interne of externe vertrouwenspersoon aan te stellen. Deze persoon heeft als taak om werknemers op te vangen, te begeleiden en te adviseren, en indien nodig door te verwijzen naar professionele hulpverlening. Daarnaast is de vertrouwenspersoon verantwoordelijk voor het signaleren van problemen bij de uitvoering van het beleid en het geven van advies aan de werkgever, ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Dit advies moet serieus worden genomen, zoals voorgesteld in het wetsvoorstel. De werkgever moet de vertrouwenspersoon zo snel mogelijk informeren over de beslissingen met betrekking tot het gegeven advies, en indien nodig toelichten waarom van het advies wordt afgeweken. Bovendien moet de vertrouwenspersoon jaarlijks een rapportage uitbrengen over zijn of haar bevindingen aam de werkgever of ondernemingsraad.

Hoewel er geen concrete opleidingsvereisten zijn vastgesteld in de wet voor de functie van vertrouwenspersoon, is het belangrijk dat werkgevers maatregelen treffen om de kwaliteit en professionaliteit te waarborgen. In de risico-inventarisatie en -evaluatie moet worden beschreven welke maatregelen genomen worden om aan te tonen dat de vertrouwenspersoon over voldoende deskundigheid en ervaring beschikt, dat er voldoende tijd beschikbaar is en dat de vertrouwenspersoon vertrouwelijk kan handelen. Bovendien zal in de toekomst de vertrouwenspersoon dezelfde bescherming bij ontslag genieten als leden van de ondernemingsraad, wat betekent dat er ook voor hen een verbod op opzegging zal gelden.

Het wetvoorstel moet nog goedgekeurd worden door de eerste kamer en wordt naar alle waarschijnlijkheid per 1 januari 2024 in werking gesteld.